Karanlıkta Kalan Bölgeler, Dünyada Elektriğe Erişimi Olmayan Milyonlar
Elektrik, modern hayatın en temel ihtiyaçlarından biri haline gelmiş durumda. Aydınlatmadan eğitime, sağlıktan sanayiye kadar hayatın her alanında elektriğin varlığı, yaşam kalitesini doğrudan etkiliyor. Ancak 21. yüzyılın ortalarına yaklaşmamıza rağmen, dünya genelinde hâlâ milyonlarca insan karanlıkta yaşıyor. Elektriğe erişimin bir lüks değil, temel bir hak olduğu bilinci giderek artsa da, bu hakkın küresel ölçekte herkes için sağlandığını söylemek mümkün değil.
Elektriğe Erişimin Küresel Durumu
Dünya Bankası ve Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, 2024 itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 750 milyon insanın elektrik erişimi bulunmuyor. Bu sayı, 2010’larda 1,2 milyar civarındaydı. Her ne kadar olumlu bir düşüş yaşanmış olsa da, bu durumun bölgesel dağılımı hâlâ oldukça adaletsiz.
Elektriğe erişimin en düşük olduğu bölgeler başta Sahra Altı Afrika olmak üzere, Güney Asya ve bazı Okyanusya ülkeleridir. Nijer, Çad, Güney Sudan, Burkina Faso gibi ülkelerde elektriksiz nüfus oranı %50’nin üzerindedir. Bu bölgelerde özellikle kırsal alanlarda yaşayanlar tamamen karanlıkta yaşamlarını sürdürmek zorunda kalıyorlar.
Eğitim ve Sağlıkta Elektrik Eksikliğinin Etkisi
Elektriğe erişimin olmaması, yalnızca geceleri lambaların yanmaması anlamına gelmez. Bu durum, çocukların akşamları ders çalışamaması, hastanelerde sterilizasyon ve acil müdahale hizmetlerinin yapılamaması, temiz su temininde zorluklar ve iletişim eksikliği gibi çok boyutlu sorunlara yol açar.
Örneğin Uganda veya Etiyopya gibi ülkelerde, kırsal sağlık merkezlerinin çoğunda gece ameliyat yapılamamakta, aşılar saklanamamakta ve doğumlar ciddi riskler taşımaktadır. Aynı şekilde birçok çocuk, yalnızca gün ışığında ders çalışabildiği için akademik başarıları ciddi şekilde olumsuz etkilenmektedir.
Yoksulluk ve Elektrik Erişimi Arasındaki İlişki
Elektrik, kalkınmanın anahtarıdır. Enerji olmadan ekonomik büyüme, sanayi yatırımları, tarımsal verimlilik ya da dijitalleşme mümkün değildir. Elektriğe erişimi olmayan topluluklar, genellikle yoksulluk sınırının altında yaşayanlardır. Bu kısır döngü, yoksulluğu nesilden nesile aktarır.
Ayrıca elektriğe erişimi olmayan insanlar genellikle kerosene lambaları, odun sobaları ve gazyağı fenerleri kullanmaktadır. Bu da hem sağlık açısından riskli hem de çevreye zararlıdır. Elektrik, yalnızca konfor değil; aynı zamanda çevresel sürdürülebilirlik ve bireysel sağlık açısından da kritik bir rol oynar.
Küresel Çabalar ve Çözüm Önerileri
Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında, 2030 yılına kadar herkesin uygun fiyatlı, güvenilir ve modern enerjiye erişiminin sağlanması yer almaktadır. Ancak bu hedefin tutturulabilmesi için mevcut yatırımların iki katına çıkması gerektiği belirtiliyor.
Özellikle güneş enerjisi sistemleri, düşük maliyetli ve sürdürülebilir bir çözüm olarak öne çıkıyor. Güneş panelleri sayesinde kırsal alanlara elektrik götürmek hem ekonomik hem de pratik. Bazı STK’lar ve özel girişimler bu yönde önemli projeler yürütüyor. Ayrıca mikro şebekeler (mini grids) ve taşınabilir enerji çözümleri de bu dönüşümde etkili oluyor.
Elektrik Bir Lüks Değil, İnsan Hakkıdır
Dünyanın bazı bölgeleri geceyi aydınlatan şehir ışıkları altında yaşarken, bazıları hâlâ karanlıkla mücadele ediyor. Elektrik, artık yalnızca bir konfor unsuru değil; insan onuruna yakışır bir yaşamın vazgeçilmezidir. Küresel topluluklar, bu adaletsizliği ortadan kaldırmak ve karanlıkta kalan milyonları ışığa kavuşturmak için daha fazla çaba göstermelidir.
Tepkiniz Ne?
